Wat is afhankelijke persoonlijkheidsstoornis?

Afhankelijke persoonlijkheidsstoornis feiten

Afhankelijke persoonlijkheidsstoornis feiten

We zijn allemaal afhankelijk van iemand gedurende het grootste gedeelte van ons leven, sommige mensen wat meer dan anderen. We hebben allemaal steun, begeleiding en aanmoediging nodig, al helemaal tijdens stressvolle tijden. Maar afhankelijkheid kan ook problematisch worden, namelijk wanneer het voor leed zorgt en/of het je op een functionele manier belemmerd.
Afhankelijke persoonlijkheidsstoornis (APS of afhankelijke PS) wordt gekenmerkt door een langdurige psychische afhankelijkheid van anderen om aan de eigen emotionele en fysieke behoeften te voldoen.
Mensen met afhankelijke persoonlijkheidsstoornis bij mensen met APS, kunnen zich erg aanhankelijk en onderdanig gedragen, omdat het erg belangrijk voor hun is dat er iemand voor hun zorgt [1]. Ook is er een gebrek aan zelfvertrouwen, twijfelen ze erg veel aan zichzelf, vinden ze het lastig om alleen te zijn, en ook zoeken ze vaak goedkeuring van hun gedrag bij anderen [2].

Ga naar:

Bij Barends Psychology Practice wordt (online) behandeling voor afhankelijke persoonlijkheidsstoornis aangeboden. Meld je hier aan om een eerste, gratis, (online) sessie te boeken. (Afhankelijk van je zorgpolis kan het zijn dat behandeling (deels) vergoed wordt).

Wat zijn de kenmerken van afhankelijke persoonlijkheidsstoornis?

Niet iedereen die afhankelijk is van anderen heeft afhankelijke persoonlijkheidsstoornis. Zoals hierboven al beschreven staat, moeten mensen met een afhankelijke persoonlijkheidsstoornis voor langere tijd psychisch afhankelijk zijn van anderen om zo hun emotionele en fysieke behoeften bevredigd te zien. Maar wat is een lange tijd? En over welke behoeften hebben we het? En zijn er andere kenmerkende symptomen voor APS?

Er zijn meerdere symptomen die kenmerkend zijn voor APS, maar niet alle symptomen hoeven aanwezig te zijn om aan de criteria voor afhankelijke PS te voldoen. Hier is een lijst met veelvoorkomende symptomen:
Relaties:

  • Geheel in beslag genomen worden door verlatingsangst.
  • Je hulpeloos en ongemakkelijk voelen als je alleen bent, omdat je het gevoel hebt dat je niet voor jezelf kunt zorgen.
  • Direct opzoek gaan naar een nieuwe relatie/vriendschap zodra een andere vriendschap/relatie beëindigd wordt, zodat diegene het ontstane gat kan opvullen (en aan de behoefte aan zorg en support beantwoord wordt).
  • Uiting geven aan een verschil in opinie is erg lastig, omdat dit gepaard gaat met de angst om steun of goedkeuring van de ander te verliezen.
  • Het tolereren van emotioneel, verbaal, fysiek of seksueel misbruik van anderen, zolang ze degene met APS ook steunen en verzorgen.
  • Erg snel geraakt zijn door kritiek of afkeuren.

(Advertentie. Scroll naar beneden voor meer informatie.)


Verantwoordelijkheid nemen / verantwoordelijk zijn:

  • Moeite hebben met het zelfstandig nemen van alledaagse beslissingen, zonder advies of goedkeuring van anderen om hen heen.
  • Moeite hebben bij het initiëren of starten van projecten/taken, maar niet vanwege een gebrek aan motivatie of energie.
  • Verantwoordelijkheid nemen uit de weg gaan bij taken, projecten of het nemen van beslissingen.
  • Moet het gevoel hebben dat iemand anders de verantwoordelijkheid op zich neemt wat betreft grote (levensveranderende) beslissingen.
  • Extreem passief zijn.

Zoals je kunt zien zijn de kenmerken in twee groepen opgedeeld. De eerste groep met kenmerken gaat voornamelijk over relaties/vriendschappen, terwijl de laatste groep voornamelijk gaat over verantwoordelijkheid. Volgens de DSM V is er geen sprake van twee groepen, maar dit maakt het begrijpelijker.

Wanneer is het verstandig om contact op te nemen met een behandelaar/arts/psychiater?

Als je de meeste van de bovenstaande kenmerken in jezelf herkent en ze zorgen voor lijden en ongemak, dan is het erg belangrijk om contact op te nemen met een behandelaar. Een behandelaar kan je helpen bij het stellen van een goede diagnose, en kan je uitleggen op welke manier afhankelijke persoonlijkheidsstoornis je leven beïnvloedt. Daarnaast kan een behandelaar je ook helpen bij het verminderen van de APS klachten en je handvatten bieden om om te gaan met stressvolle situaties.

(Advertentie. Scroll naar beneden voor meer informatie.)

Zorg ervoor dat je een behandelaar vindt die gespecialiseerd is in het behandelen van mensen met een afhankelijke PS, omdat zij veel beter weten hoe een persoonlijkheidsstoornis behandeld moet worden, vergeleken met een normale behandelaar. Vergeet niet te vragen naar een behandelplan.

Literatuur voor deze pagina:

  • [1] Faith, C., 2009. Dependent Personality Disorder: A Review of Etiology and Treatment. Graduate Journal of Counseling, 1, article 7, 1-10.
  • [2] Sperry, L. (2003). Handbook of diagnosis and treatment of DSM‐IV‐TR personality disorders (2nd ed.). New York: Brunner‐Routledge.