Omgaan met somatische symptoomstoornis

Omgaan met Somatische symptoomstoornis feiten.

Somatische symptoomstoornis feiten


Mensen met somatische symptoomstoornis (SSS) kunnen erg veel last hebben van hun somatische klachten en dagelijks veel tijd en energie steken in het verminderen van de klachten. Tegelijkertijd ervaren veel mensen met SSS een gebrek aan steun en begrip wat betreft hun lijdensdruk, zeker wanneer de huisarts geen oorzaak kan vinden die de klachten volledig verklaren. Gevoelens van hulpeloosheid, angst, irritatie, frustratie en soms zelfs woede komen vaak voor bij mensen met SSS. Omgaan met somatische symptoomstoornis richt zich daarom op het verminderen van de (hevigheid van de) somatische klachten en de bijkomende gevoelens van hulpeloosheid, angst, irritatie, frustratie en woede.
NOOT: Leren omgaan met somatische symptoomstoornis kan erg lastig zijn, helemaal in geval van ernstige somatische klachten, omdat er altijd een sluimerende angst en onzekerheid aanwezig is: ‘wat als er echt iets mis is met me?’, ‘wat als de dokter iets over het hoofd gezien heeft?’. Zorg er daarom voor dat je bij de huisarts langs geweest bent en je eventueel ook om een second opinion vraagt, om er zeker van te zijn dat er geen medische oorzaak is die al jouw klachten volledig kan verklaren. Gebruik de tips op deze pagina alleen als je een somatische symptoomstoornis hebt ontvangen van een huisarts, psychiater of psycholoog.
 

 
Ga naar:

  • Wat is somatische symptoomstoornis (SSS)?
  • Somatische symptoomstoornis oorzaken.
  • Somatische symptoomstoornis diagnosticeren.
  • Hoe wordt SSS behandeld?
  • Doe de SSS test.
  • Partner met somatische symptoomstoornis.
  • Interessante somatische symptoomstoornis feiten.
  • Online behandeling voor SSS
  • Terug naar de startpagina.
  •  
     

    Bij Barends Psychology Practice wordt somatische symptoomstoornis (online) behandeld. Meld je hier aan voor een eerste, gratis online sessie. (Afhankelijk van jouw zorgpolis kan het zijn dat de behandeling vergoed wordt).

      

    Maak een afspraak met de huisarts

    Als je last hebt van somatische klachten en je bent nog niet bij de huisarts langs geweest, dan raden wij je sterk aan om eerst bij de huisarts langs te gaan om te zien of er een medische oorzaak aan je klachten ten grondslag ligt. Het kan zijn dat je somatische klachten volledig verklaard kunnen worden door een medische aandoening. Deze omgaan met somatische symptoomstoornis pagina is alleen bedoeld voor de mensen wiens fysieke klachten niet volledig verklaard kunnen worden door een medische aandoening, of voor diegene van wie de huisarts denkt dat er sprake is van somatische symptoomstoornis.
     
     

    Omgaan met somatische symptoomstoornis – traumatische ervaringen

    Het is erg belangrijk om te achterhalen wanneer de somatische klachten begonnen zijn. Somatische klachten kunnen optreden na het meemaken van een traumatische ervaring. Bijna 50% van de mensen met somatische symptoomstoornis zijn in hun jeugd getraumatiseerd door hun primaire opvoeder(s) (ouders, verzorgers) [1], en het toepassen van Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) op deze ervaringen kan de somatische klachten enorm verminderen en soms zelfs wegnemen [2],[3],[4]. Mocht je niet zeker weten of je iets traumatisch hebt meegemaakt, dan kun je altijd de online PTSS vragenlijst invullen. Deze vragenlijst geeft direct resultaat en advies.
    Omgaan met somatische symptoomstoornis wordt een stuk gemakkelijker en ook effectiever, als de oorzaak geen trauma is. Als de oorzaak wel traumagerelateerd is, dan raden wij aan om een therapeut te benaderen die een erkende EMDR opleiding gevolgd heeft, zoals bij ons (Barends Psychology Practice) het geval is.
     
     

    Omgaan met somatische symptoomstoornis – buitensporige en voortdurende gedachten

    Buitensporige en voortdurende gedachten over de ernst van de somatische klachten is één van de kenmerken van SSS en is iets dat je zelf kunt verminderen. Deze gedachten gaan gepaard met de onzekerheid: ‘was als ik een zeldzame medische conditie heb?’ en dit zorgt vaak voor meer gepieker en ongemak. Deze onzekerheid kan ervoor zorgen dat iemand een aandachtsbias (een aandachtsvoorkeur voor bepaalde prikkels; bij SSS heeft het te maken met lichaamssensaties) en geheugenbias (sneller stoornisgerelateerde informatie herinneren) ontwikkelt [5] voor fysieke sensaties, waardoor iemand normale fysieke sensaties gaat verwarren voor echte klachten. Omgaan met somatische symptoomstoornis houdt in dat je leert deze vervelende gedachten en de bijkomende onzekerheid te verminderen.
     
    Hoe kun je dat doen?

    • Meditatie/mindfulness: Meditatie en mindfulness zijn effectief bij het reduceren van voortdurende en piekergerelateerde gedachten [6], pijnklachten [7],[8] en chronische pijn [9] ook als iemand thuis mindfulness beoefend [8]. Met mindfulness en meditatie richt je je op acceptatie van pijngerelateerde gedachten als iets dat je leven niet hoeft te beheersen. Als gevolg hiervan zal je minder bezig zijn met de pijngerelateerde gedachten en zorgen.
    • Balanceer negatieve gedachten: de eerder genoemde aandachtsbias en geheugenbias zorgen ervoor dat mensen meer negatieve, buitensporige en voortdurende SSS gerelateerde gedachten heeft. Deze gedachten hebben een negatieve invloed op je gevoelens en kritisch vermogen. Het is daarom belangrijk om tegenwicht te bieden aan deze negatieve gedachten met behulp van positieve gedachten. Probeer eens om 2 positieve gedachten te bedenken bij iedere negatieve SSS gerelateerde gedachte. Bijvoorbeeld, als je pijn in je gewrichten hebt en je bang bent dat er iets ernstig mis is, richt je dan op het feit dat je desondanks nog steeds taakjes kunt uitvoeren en dat je sterker bent dan de pijn!
    •  
      (Advertentie. Scroll verder voor meer tips over omgaan met somatische symptoomstoornis).


       

    • Neutraliseer de ergste angst: sommige mensen zijn bang dat ze een zeldzame medische aandoening hebben die niet te behandelen valt. Hieraan denken kan voor erg veel ongemak, angst en paniek zorgen en op die manier een negatieve impact hebben op iemands dagelijks leven. Als de angst om een ongeneeslijke/zeldzame aandoening te hebben hoger scoort dan een 6 op een 0-10 schaal, dan kan het erg nuttig zijn om EMDR te overwegen. Voor meer informatie over EMDR, ga naar: online EMDR.
    • Zorg voor afleiding: Een gemakkelijke techniek om je minder te richten op volhardende en buitensporige gedachten is door jezelf bezig te houden. Zorg ervoor dat je iets uitdagends te doen hebt. Televisie kijken zorgt waarschijnlijk niet voor genoeg afleiding, omdat het een passieve activiteit is. Een interessant boek of kruiswoordpuzzel zorgt ervoor dat je veel moet denken en is afleidend.
    • Test de juiste hypothese: De meeste mensen die bezorgd zijn dat ze een zeldzame lichamelijke aandoening hebben, zien fysieke sensaties vaak als een indicatie dat er iets niet klopt. Het probleem met deze aanpak is dat uiteindelijk ook normale lichaamsreacties -en sensaties geïnterpreteerd zullen worden als signalen dat er iets niet goed zit. Een voorbeeld: nekpijn na een slechte nacht. Dit is een normale reactie van het lichaam, maar kan opgevat worden als een ernstige klacht door mensen met SSS. Idealiter test men de juiste hypothese: elke fysieke sensatie is een reactie op beweging of stress. kortademigheid na traplopen wordt waarschijnlijk veroorzaakt door het traplopen, zelfs als de kortademigheid even aanhoudt. Als diegene die zojuist de trap op liep ook nog eens een stressvolle dag heeft, dan kunnen er nog meer (kleine) pijntjes opspelen. Dit is eerder een teken van het lichaam dat je het iets rustiger aan moet doen, dan dat er iets ernstigs aan de hand is.
    • Gebruik zelfspraak: Wanneer je een SSS gedachte hebt, vertel jezelf dan dat je nu niet hoeft te gaan piekeren, omdat je belangrijkere dingen te doen hebt. Je kunt met jezelf afspreken dat je in de avond om 19:00 uur tien minuten gaat denken aan de somatische klachten. Als je ergens op de dag SSS gerelateerde gedachten hebt, dan kun je tegen jezelf zeggen dat je om 19:00 uur tijd hebt om hiermee bezig te zijn. Deze aanpak zorgt voor meer rust, omdat je weet dat je er later op terugkomt.

     
     

    Literatuur

    • [1] Annemiek van, D., Julian D, F., Onno van der, H., Maarten JM, V. S., Peter GM, V. D. H., & Martina, B. (2011). Childhood traumatization by primary caretaker and affect dysregulation in patients with borderline personality disorder and somatoform disorder. European Journal of Psychotraumatology, 2, 5628.
    • [2] van Rood, Y. R., & de Roos, C. (2009). EMDR in the treatment of medically unexplained symptoms: A systematic review. Journal of EMDR Practice and Research, 3, 248-263.
    • [3] Schneider, J., Hofmann, A., Rost, C., & Shapiro, F. (2007). EMDR in the treatment of chronic phantom limb pain. Pain Medicine, 9, 76-82.
    • [4] Demirci, O. O., Sağaltıcı, E., Yıldırım, A., & Boysan, M. (2017). Comparison of Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) and Duloxetine Treatment Outcomes in Women Patients with Somatic Symptom Disorder. Sleep and Hypnosis, 19, 70-77.
    • [5] Pauli, P., & Alpers, G. W. (2002). Memory bias in patients with hypochondriasis and somatoform pain disorder. Journal of Psychosomatic Research, 52, 45-53.
    • [6] Lenze, E. J., Hickman, S., Hershey, T., Wendleton, L., Ly, K., Dixon, D., … & Wetherell, J. L. (2014). Mindfulness‐based stress reduction for older adults with worry symptoms and co‐occurring cognitive dysfunction. International journal of geriatric psychiatry, 29, 991-1000.
    • [7] Brown, K. W., & Ryan, R. M. (2003). The benefits of being present: mindfulness and its role in psychological well-being. Journal of personality and social psychology, 84, 822.
    • [8] Carmody, J., & Baer, R. A. (2008). Relationships between mindfulness practice and levels of mindfulness, medical and psychological symptoms and well-being in a mindfulness-based stress reduction program. Journal of behavioral medicine, 31, 23-33.
    • [9] Rosenzweig, S., Greeson, J. M., Reibel, D. K., Green, J. S., Jasser, S. A., & Beasley, D. (2010). Mindfulness-based stress reduction for chronic pain conditions: variation in treatment outcomes and role of home meditation practice. Journal of psychosomatic research, 68, 29-36.
    • [10] Marr, J. (2012). EMDR treatment of obsessive-compulsive disorder: Preliminary research. Journal of EMDR Practice and Research, 6, 2-15.