Partner met OCD – Hoe kun jij je partner helpen?
Obsessieve-Compulsieve stoornis (OCS of ookwel OCD genoemd) is een psychische stoornis die niet alleen vervelend is voor de persoon zelf, maar ook voor de mensen om hen heen. Als je een partner met OCD hebt, dan is het je waarschijnlijk opgevallen dat je partner vaak om bevestiging vraagt, je partner onzeker is en zich veel zorgen maakt over mogelijke risico’s. Ook komt het voor dat je partner grote beslissingen bij jou neerlegt of vraagt of jij bepaalde dingen wilt regelen/afhandelen. Tegelijkertijd kan het voorkomen dat je niet over jouw problemen en zorgen kunt praten, omdat je partner teveel worstelt met de OCD klachten. Bij een partner met OCD is het belangrijk dat je sterk in je schoenen staat en dat je ervoor zorgt dat de OCD klachten de relatie zo min mogelijk nadelig beïnvloeden. Deze pagina richt zich op die mensen die een partner met OCD hebben en die wat tips en advies nodig hebben om ervoor te zorgen dat hun relatie en persoonlijke leven er niet onder gaat lijden. Wees je er bewust van dat niet iedereen evenveel last heeft van bepaalde OCD klachten en dat de hevigheid van ieder symptoom per persoon verschilt.
Ga naar:
- Wat is obsessieve-compulsieve stoornis?
- Wat veroorzaakt OCD?
- OCD diagnosticeren.
- OCD behandeling.
- Doe de OCD zelf-test.
- Omgaan met OCD.
- Interessante OCD feiten.
- Online counseling voor OCD.
- Terug naar de startpagina.
Bij Barends Psychology Practice wordt obsessieve-compulsieve stoornis behandeld (ook online). Ga naar meld je hier aan om een eerste, gratis sessie in te plannen. (Afhankelijk van jouw zorgpolis kan het zijn dat de behandeling vergoed wordt).
Stap 1: Partner met OCD – Je partner begrijpen.
Hoewel het er niet altijd op lijkt, lijdt jouw partner dagelijks vanwege de OCD klachten. En iedere dag kan het lijden een klein beetje toenemen. Uit schaamte, jouw reactie of simpelweg om je er niet mee lastig te vallen, praat je partner waarschijnlijk niet veel over de aan OCD gerelateerde klachten. Toch is het erg belangrijk voor jou om te begrijpen wat het is om een obsessieve-compulsieve stoornis te hebben als je aan je relatie wil werken, omdat deze aan OCD gerelateerde klachten voortkomen uit angst. En hun angst is echt (hoe onrealistisch het ook mag zijn), en deze angst kan leiden tot paniek aanvallen.
Het volgende overzicht verschaft je wat inzicht in het lijden van je partner:
- Ze maken zich enorm veel zorgen over een mogelijk rampscenario dat zich kan voltrekken bij zichzelf of mensen om hen heen. Ze zien overal gevaren en -als ze er niets aan doen- komen die rampscenario’s vroeg of laat uit.
- De extreme angst en het vele piekeren kost veel energie en tijd.
- Ze voelen zich machteloos en hulpeloos in veel -in hun ogen- potentieel gevaarlijke situaties, hetgeen leidt tot gedrag dat voor een gevoel van meer controle over de situatie moet leiden.
- Om meer controle over de situatie te krijgen, nemen ze voorzorgsmaatregelen, zoals ver van te voren plannen, veel piekeren over rampscenario’s, het uitvoeren van rituelen en dwanghandelingen, en vaak stoppen ze met het delen van hun gevoelens/gedachten. Vaker wel dan niet zorgt dit voor onbegrip bij vrienden en familie en worden hier zelfs grapjes over gemaakt.
- Ze ervaren veel schaamte en schuld vanwege hun dwanggedachten en dwanghandelingen. Hierdoor praten ze er vaak niet meer over met naasten, waardoor ze meer en meer een teruggetrokken leven gaan leiden.
- Wederom voelen ze zich machteloos, hulpeloos en alleen, omdat niemand ze echt begrijpt en ze niets kunnen doen aan de extreme angst en zorgen die ze hebben.
- Ze kunnen gevoelens van wanhoop, hopeloosheid en angst ervaren als het gaat om kans op herstel, zeker als ze eerder al onsuccesvolle behandelervaringen hebben gehad.
- Hun angst kan toenemen door de realisatie dat de OCD klachten verergeren, en dat de controle die ze krijgen over de situatie (door uitvoeren van dwanghandeling) maar tijdelijk is (en dus telkens weer terugkomt).
- Ze hebben vaak maar weinig toekomstperspectief, omdat deze dwanggedachten en dwanghandelingen veel gedragsverandering in de weg staat. Het tegenovergestelde gebeurt vaak: de dwanghandelingen en dwanggedragingen verergeren naarmate de OCD zich ontwikkelt, waardoor ze meer tijd in beslag nemen.
Nu je een beeld hebt van wat jouw partner dagelijks doormaakt, kun je je inbeelden dat extra stress ze niet helpt. Daarom is het belangrijk om ervoor te zorgen dat andere stressfactoren, zoals relatieproblemen of kritiek, zoveel mogelijk beperkt worden. Uiteindelijk kunnen deze stressfactoren leiden tot meer OCD klachten. Probeer daarom om kalm en begripvol te blijven als het gaat om de OCD gerelateerde problemen.
Stap 2: Partner met OCD – Begrijpen wat codependency inhoudt.
Codependency bij OCD kan erg subtiel zijn. Met codependency wordt de negatieve impact van jouw gedrag op de OCD klachten van je partner bedoeld, waardoor de obsessieve-compulsieve stoornis symptomen blijven aanhouden of zelfs verergeren. Als je een partner met OCD hebt, dan is het mogelijk dat je geniet van het feit dat je partner (1) een goede planning maakt van alles, (2) het huis schoon en opgeruimd houdt, (3) vaak om jouw mening vraagt en (4) grote beslissingen aan jou over laat. Het kan zelfs een van de redenen zijn waarom je verliefd bent geworden op je partner. En hoe gemakkelijk het nu voor je is, het heeft een negatieve impact op de OCD klachten van je partner. Jouw houding valideert je partners irrationele gevoel van controle door hem/haar evenementen ver van tevoren te plannen en om het huis opgeruimd en schoon te houden. Tegelijkertijd nemen veel van jouw beslissingen (en meningen) de angst en zorgen van je partner tijdelijk weg. Dit houdt in dat ze leren dat het loont om beslissingen niet zelf te nemen, maar ze aan jou over te laten, omdat dit voor tijdelijk meer rust zorgt.
Er zijn waarschijnlijk meer manieren waarop jullie twee codependent zijn. Probeer te achterhalen op welke manier en analyseer waarom jij je hierdoor beter voelt.
Echter, het houdt niet in dat je dit plotsklaps moet veranderen. Door plotseling je gedrag te veranderen, neemt de kans op een verergering van je partners OCD klachten toe. In geval van codependency by een partner met OCD is het beter om het rustig aan te doen en verder te lezen voor advies.
(Advertentie. Scroll verder voor meer advies over dit onderwerp).
Stap 3: Partner met OCD – OCD samen aanpakken.
Nu je weet wat het inhoudt om een partner met OCD te hebben en je weet op welke manier jij bijdraagt aan de OCD klachten, is het tijd om je partner te ondersteunen. De volgende adviezen kunnen erg behulpzaam zijn bij het verminderen van de OCD klachten. :
- Praat over OCD: ga een gesprek aan over de manier waarop OCD jullie leven nadelig beïnvloedt. Praat over het feit dat je partner OCD heeft en op welke manieren jouw gedrag mogelijk bijdraagt aan aan je partners klachten, en op welke manier jullie elkaar kunnen helpen. Als jullie het idee hebben dit niet alleen te kunnen, neem dan contact op met een behandelaar. Bij Barends Psychology Practice zijn we gespecialiseerd in het behandelen van OCD. Meld je hier aan voor een eerste, gratis afspraak.
- Houd een dagboek bij: help elkaar door een dagboek bij te houden over de dwanggedachten en dwanghandelingen (dit kan je partner ook alleen) en wanneer jij voordeel haalt uit je partners OCD (emotioneel, psychisch, fysiek etc.).
- Bespreek gezonde grenzen: gebruik het dagboek om gezonde grenzen voor jullie beide te bespreken.
Je kunt proberen om je codependency te verminderen door je mening niet meer te geven over bepaalde onderwerpen (denk aan kleding, avondeten, dwanggedachten en dwanghandelingen). Tegelijkertijd is het belangrijk om je partner aan te moedigen als hij of zij zelf een beslissing neemt. Als je het oneens bent met de beslissing, houd dat dan voor je. Laat je afkeuring niet blijken.
Jullie kunnen OCD-vrije tijden afspreken: momenten waarop praten over aan OCD gerelateerde situaties niet is toegestaan. Denk hierbij aan ontbijt, lunch of tijdens het avondeten. Je kunt ook gezette tijden afspreken waarop wel over OCD gesproken mag worden. In beide gevallen is het mogelijk om toch te genieten van een stressvrij moment met elkaar. - Steun je partner: jouw steun is erg belangrijk wanneer je partner zijn/haar gedrag probeert te veranderen (denk aan dwanghandelingen en dwanggedragingen). Dit motiveert je partner nog meer en zorgt voor een hechtere band. Op het moment dat je partner bepaalde dwanghandelingen en dwanggedachten probeert te verminderen, vraag dan achteraf niet naar hun gevoelens. Het verminderen van dit type gedachten en gedragingen zorgt voor meer angst (en angst is iets dat ze liever niet voelen). Het is daarom beter om je te richten op hun grootste angst: vraag over hun grootste angst is uitgekomen. Het antwoord op deze vraag is waarschijnlijk negatief en dat is exact wat je partner nodig heeft: begrijpen dat het verminderen van dit type handelingen en gedachten niet zorgt voor een ramp.
NOOT: deze stap kan erg gevaarlijk zijn zonder professionele hulp. Als je partner een negatieve ervaring heeft (door deze oefening), dan is het contraproductief en dat kan zelfs leiden tot een (kleine) relatiecrisis. - Verberg teleurstelling: het is aannemelijk dat jouw partner een paar slechte dagen heeft vanwege stress of een bepaalde grote gebeurtenis. Op slechte dagen kun je een terugval verwachten: men gaat dan weer oud gedrag vertonen om de stress de baas te zijn. Dit kan vervolgens weer zorgen voor teleurstelling bij jou. Helaas is het tonen van je teleurstelling demotiverend voor je partner en kan ze dat het gevoel geven te falen/een loser te zijn en ook dat hun situatie uitzichtloos is. Richt je daarom op de progressie die je partner laat zien en realiseer je dat je partner datzelfde niveau weer kan halen. Je kunt je partner helpen door te analyseren hoe je zo een slechte dag kunt voorkomen.
- Negeer een terugval: als het de eerste keer. Het kan namelijk eenmalig zijn en hoeft niet per se een teken aan de wand te zijn. Let wel, als het vaker gebeurd is het misschien verstandig om hierover te praten met je partner. Richt je in het gesprek dan op de reden achter het terugvallen. Als hun redenatie niet veel hout snijdt, leg dit dan op een goede manier uit aan je partner. Blijft altijd begripvol en geduldig.
(Advertentie. Scroll verder voor meer advies over dit onderwerp).