Een partner met afhankelijke persoonlijkheidsstoornis
Leven met iemand die een afhankelijke persoonlijkheidsstoornis heeft (afhankelijke PS of APS) kan best lastig zijn, omdat je er maar moeilijk achter kunt komen wat je partner nu werkelijk denkt of voelt. De angst om afgewezen te worden en de sterke behoefte om verzorgd te worden, kan ervoor zorgen dat iemand met afhankelijke PS zijn of haar mening of gevoelens niet durft te uiten. Zonder je ervan bewust te zijn, kun je misbruik maken van het dat je een partner met afhankelijke persoonlijkheidsstoornis hebt, omdat zij erg veel doen om het naar je zin te maken. Als jij een partner met afhankelijke persoonlijkheidsstoornis hebt, dan is het belangrijk om je partner sterker en onafhankelijker van je te laten worden. Deze pagina is gemaakt voor die mensen die een partner met afhankelijke persoonlijkheidsstoornis hebben. De tips en adviezen op deze pagina kunnen ervoor zorgen dat jullie relatie een gezonde balans vindt.
Ga naar:
- Wat is afhankelijke persoonlijkheidsstoornis?
- Wat veroorzaakt APS?
- Hoe wordt afhankelijke PS gediagnosticeerd?
- Hoe kan APS behandeld worden?
- Doe de afhankelijke PS test.
- Afhankelijke persoonlijkheidsstoornis zelfhulp.
- Interessante afhankelijke PS feiten.
- Online counseling voor afhankelijke PS.
- Naar de startpagina.
Bij Barends Psychology Practice wordt (online) behandeling voor afhankelijke persoonlijkheidsstoornis aangeboden. Meld je hier aan om een eerste, gratis, (online) sessie te boeken. (Afhankelijk van je zorgpolis kan het zijn dat behandeling (deels) vergoed wordt).
Wat kun je doen wanneer je een partner met afhankelijke persoonlijkheidsstoornis hebt? – Codependency.
Eén van de eerste dingen waar je rekening mee moet houden is in welke mate je denkt codependent te zijn. Onder codependency verstaat men de buitensporige psychische en emotionele afhankelijkheid die jijzelf ervaart naar je partner toe. Het kan je bijvoorbeeld een erg goed gevoel geven om te weten dat jouw partner constant je goedkeuring en bevestiging nodig heeft. Ook kan het je een goed gevoel geven dat je altijd krijgt wat je wilt (of dat dingen gaan zoals jij dat voor ogen hebt). Echter, als jij je partner met afhankelijke persoonlijkheidsstoornis wilt helpen, dan is het erg belangrijk om te achterhalen op welke manier er sprake is van codependency. Een partner met afhankelijke persoonlijkheidsstoornis heeft behoefte aan goedkeuring en bevestiging, is bang om jouw steun te verliezen en om afgewezen of verlaten te worden. Op welke manieren komen deze angsten en behoeften tot uiting in jullie dagelijkse interactie?
Hoe gedraag jij je om je zin te krijgen? Soms gebruiken mensen erg subtiele hints om hun partner dingen te laten doen. Dit is een erg effectieve strategie bij iemand met APS. Hoewel het erg gemakkelijk en comfortabel voor jou is, werkt het niet bevorderlijk als het gaat om het verminderen van de APS klachten. Hier zijn een paar tips om codependency bij jezelf te herkennen:
- Het versterken van de aangeleerde hulpeloosheid bij je partner door dingen voor hem/haar te doen.
- Het versterken van het lage zelfbeeld door gemakkelijke taken uit handen te nemen als je partner zegt ze niet te kunnen.
- Het emotioneel of financieel afhankelijkheid houden van je partner.
- Je partner niet toestaan simpele (huishoudelijke) taakjes zelf te doen.
- Het vinden van excuses voor het onvermogen van je partner om iets te doen.
- Het geven van je mening bij alles wat je partner doet, ook wanneer het onnodig is.
Door het herkennen van de manieren waarop je de afhankelijke persoonlijkheidsstoornis kenmerken van je partner versterkt, is het gemakkelijker om er iets aan te doen. Nu kun je gemakkelijker je gedrag en reacties aanpassen op een manier die haar afhankelijke PS klachten niet versterken. Uiteraard is het belangrijk dat je niet over je eigen grenzen (van comfort) gaat. De volgende stappen laten je zien hoe je dit het beste kunt doen.
(Advertentie. Scroll naar beneden om verder te lezen.)
Wat kun je doen wanneer je een partner met afhankelijke persoonlijkheidsstoornis hebt? – Het creëren van een veilige omgeving.
Iemand met APS is bang om steun te verliezen en om kritiek te krijgen wanneer ze hun eigen mening geven of gevoelens tonen, de verkeerde keuze maken of iets verkeerds doen. Deze angst kan ze ervan weerhouden om zich te uiten of om iets te doen. Dit resulteert vervolgens weer een gebrekkig ontwikkelend zelfbeeld (vaak verslechterd het zelfs).
Hoe kun jij je partner helpen?
Wanneer je een partner met afhankelijke persoonlijkheidsstoornis hebt, dan kun je hem of haar helpen door een veilige omgeving te creëren. In een veilige omgeving voelen mensen met afhankelijke PS zich niet bekritiseerd en hebben ze niet het gevoel je goedkeuring/steun te verliezen wanneer ze zich uiten. Het is erg belangrijk om je partner te steunen. Je hoeft het niet met je partner eens te zijn. Uiteindelijk gaat het er niet om Wat je partner zegt, maar om het feit Dat hij of zij wat zegt, een keuze maakt enzovoorts.
Wees je ervan bewust dat iedere toevoeging/suggestie die je doet als zij hun mening of gevoel uiten of een keuze maken, opgevat kan worden als kritiek of een afwijzing. En omdat mensen met APS zo gevoelig zijn voor kritiek en afwijzing, letten ze vaak erg goed op non-verbaal gedrag. Zorg er daarom dan ook voor dat je ook in je lichaamstaal niet laat zien dat je het ergens mee oneens bent.
Kortom: in een veilige omgeving kan je partner zijn of haar emoties, gevoelens of mening uiten, een beslissing nemen of iets doen, zonder het gevoel te hebben dat ze bekritiseerd worden of steun/goedkeuring verliezen.
Wat kun je doen wanneer je een partner met afhankelijke persoonlijkheidsstoornis hebt? – Moedig jouw partner aan keuzes te maken.
Een beslissing nemen kan erg lastig zijn voor mensen met een afhankelijke persoonlijkheidsstoornis, omdat ze bang zijn om een verkeerde keuze te maken, of omdat ze bang zijn dat anderen hun keuze niet goedkeuren. Deze angst kan zo groot zijn dat ze helemaal geen keuze durven te maken en wachten tot een ander een keuze maakt. Wanneer een ander dan die keuze maakt, ontneemt diegene iemand met APS de kans om verantwoordelijkheid te nemen en om te zien dat ze (waarschijnlijk) een goede keuze gemaakt zouden hebben.
(Advertentie. Scroll naar beneden om verder te lezen.)
Hoe kun jij je partner helpen?
Als je iemand een keuze wil laten maken, dan is het belangrijk dat diegene genoeg weet over de risico’s en consequenties betreffende de situatie. Een strategie die goed werkt is het maken van een voor- en nadelen lijst met je partner. Schrijf de belangrijkste voor- en nadelen op en scoor ze op een 0-10 belangrijkheidsschaal, BS (10 is het allerbelangrijkst voor je partner). Daarna bespreek je de lijst samen. Het is belangrijk om feiten te scheiden van gevoelens en angsten. Hier is een voorbeeld:
Voorbeeld van een voor- en nadelen lijst voor de vraag: zal ik mijn beste vriend vertellen dat ik niet graag naar voetbal kijk?
Ik kan dan eindelijk kijken wat ik wil. BS:7.
Ik vind hem niet aardig als hij voetbal kijkt. BS:8.
Hij behandelt mij slecht als we voetbal kijken. BS:9.
Ik verveel me altijd als we voetbal kijken. BS:6.
We kunnen hier ruzie over krijgen. BS:8.
Hij kan me minder aardig gaan vinden. BS:8.
Hij zal mij gaan vervangen voor iemand anders. BS:10.
Hij zal geen andere dingen met me willen doen. BS:8.
Op basis van deze lijst zal je partner het onderwerp waarschijnlijk niet aansnijden met zijn/haar beste vriend, omdat de totaalscore: 30 (voordelen) – 34 (nadelen) is. Echter, als je de lijst langs gaat, dan zal het jullie opvallen dat er veel irrationele angsten zijn meegenomen in de nadelen lijst. Door dit te bespreken met je partner is het waarschijnlijk dat je partner de scores op de nadelen lijst (significant) naar beneden bijstelt. Met een klein beetje aanmoediging kun je je partner ertoe bewegen het onderwerp aan te snijden. Dit kun je eventueel samen oefenen. Door deze oefening in verschillende situatie te herhalen zal je partner steeds meer gaan inzien dat de nadelen lijst vaak gebaseerd is op irrationele angsten.
Wat kun je doen wanneer je een partner met afhankelijke persoonlijkheidsstoornis hebt? – Neem geen beslissingen voor je partner.
Als jouw partner APS heeft, dan zal het vaak voorkomen dat jij beslissingen neemt voor je partner. Dit kan ervoor zorgen dat je je belangrijk en goed voelt, maar het zorgt er ook voor dat je partners afhankelijke persoonlijkheidsstoornis klachten niet afnemen. Zelfs een kleine bevestiging of goedkeuring kan een manier zijn om je partner te helpen bij het maken van een keuze. Voor mensen met afhankelijke PS is het belangrijk om zelf te ervaren dat ze kunnen vertrouwen op hun eigen beslissing. De enige manier waarop ze dit kunnen doen is door zelf keuzes te maken.
Hoe kan jij je partner helpen?
- Leg aan je partner uit dat jij hem of haar niet altijd kan blijven helpen als het gaan om het geven van je goedkeuring of bevestiging, omdat dit er niet voor zorgt dat diegene zelfstandiger wordt.
- Let op de manier waarop je partner om bevestiging en goedkeuring vraagt. Dit kan op een heel subtiele manier gebeuren (het woordje ‘toch’ op het einde van een zin, bijvoorbeeld).
- Beslis per situatie of het gepast is om je mening of goedkeuring te geven of dat je bevestigend kunt reageren. Soms is het beter om een beslissing samen te nemen. Als je besluit om niet te helpen, moedig je partner dan aan om op de eigen keuze te vertrouwen.
- Iedere keer dat ze zelf een beslissing nemen, complimenteer ze dan.