Leven met een borderliner
Borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS) beïnvloedt niet alleen degene met BPS, maar ook de mensen om diegene heen. Mensen met BPS hebben moeite met het reguleren van hun emoties en gedrag en dat kan voor veel problemen zorgen bij de mensen om hun heen. Gelukkig houdt leven met een borderliner in dat je ze (en jezelf) kunt helpen door gezonde grenzen aan te geven, de communicatie te verbeteren en door de relatie te stabiliseren. Door de tips en trucjes op deze pagina toe te passen zal het leven met een borderliner een stuk gemakkelijker en minder vermoeiend worden.
Bij Barends Psychology Practice wordt borderline persoonlijkheidsstoornis behandeld. Meld je hier aan om een eerste gratis online sessie in te plannen. (Afhankelijk van jouw zorgverzekering kan het zijn dat behandeling (deels) vergoed wordt).
Ga naar:
- Wat is borderline persoonlijkheidsstoornis?
- Wat zorgt ervoor dat mensen borderline persoonlijkheidsstoornis krijgen?
- Hoe wordt borderline persoonlijkheidsstoornis gediagnosticeerd?
- Welke behandelopties voor borderline persoonlijkheidsstoornis zijn er?
- Zelf om leren gaan met BPS.
- Borderline persoonlijkheidsstoornis test.
- Interessante borderline persoonlijkheidsstoornis feiten.
- Online behandeling voor borderline persoonlijkheidsstoornis.
- Terug naar de startpagina.
Leven met een borderliner – je grenzen aangeven.
Op school, op de weg, op het werk of op publieke plekken zijn er regels en richtlijnen. Deze regels en richtlijnen helpen ons om ons op een correcte manier te gedragen. Dit zorgt ervoor dat mensen niet verward, geïrriteerd, boos of overstuur raken. Deze regels en richtlijnen zijn gezonde grenzen waarbinnen mensen zich kunnen bewegen. Gezonde grenzen zijn ook erg belangrijk voor mensen die leven met een borderliner, omdat deze gedrag en verwachtingen voorspelbaar maken binnen de relatie. Tegelijkertijd verkleinen deze gezonde grenzen de kans dat mensen met BPS in de war, geïrriteerd, boos of overstuur raken.
Een voorbeeld:
Wanneer één van je grenzen is: ‘geen contact tijdens kantooruren’, dan zal het gemakkelijker zijn voor iemand met BPS om te accepteren dat je de telefoon niet opneemt als je gebeld wordt door diegene. Als je deze grens niet hebt en je zo nu en dan wel opneemt, dan kan een borderliner zich onnodig zorgen maken waarom je de telefoon niet opneemt (terwijl je bijvoorbeeld dan in een vergadering zit).
Hoewel het stellen van grenzen een behoorlijke uitdaging kan zijn, helpen ze je wel bij het opbouwen van vertrouwen en respect tussen jullie beide.
Het stellen van gezonde grenzen kan erg lastig zijn, omdat mensen met BPS het stellen van grenzen kunnen opvatten als een teken van afwijzing (hetgeen borderliners het meest vrezen). Een mogelijke reactie kan zijn dat iemand met BPS buitenproportioneel reageert op de nieuwe grens (denk aan woede, schelden of fysiek geweld. Als je op zo een moment toegeeft (om de vrede te bewaren) dan bekrachtig je negatief gedrag (de woede-uitbarsting) en kom je al snel in een neerwaartse spiraal terecht. Daarom is het belangrijk om voet bij stuk te houden en te reageren zoals je van te voren hebt afgesproken. Hier zijn een aantal stappen om je op weg te helpen:
Introduceer grenzen wanneer jullie allebei kalm zijn:
Het introduceren van grenzen werkt averechts als jullie allebei erg emotioneel zijn of ruzie hebben. Wacht daarom tot jullie gekalmeerd zijn. Het is niet verstandig om ineens met een hele waslijst aan grenzen te komen, omdat een borderliner hierdoor behoorlijk kan schrikken. Introduceer ze één voor één, waardoor jullie de kans krijgen om te wennen aan de nieuwe grens. Zorg er wel voor dat jullie allebei akkoord gaan met de nieuwe grens.
Leg uit waarom je grenzen wilt stellen:
Het is belangrijk om uit te leggen waarom je bepaalde grenzen wilt stellen aan gedrag, omdat borderliners grenzen stellen kunnen opvatten als een afwijzing. Een verkeerde manier om dit te doen is door de borderliner de schuld te geven: ‘jouw gedrag zorgt ervoor dat we telkens ruzie hebben’. Dit komt over als een verwijt en werkt averechts. Probeer daarom de volgende methode: ‘Iedere keer dat we ruzie krijgen, voel ik me verdrietig, gefrustreerd en ben ik uitgeput. Ik kan me voorstellen dat jij je ook zo voelt. Ik vind dit gevoel niet lekker, dus ik wil dingen veranderen om onze relatie te verbeteren en om de hoeveelheid ruzies te verminderen’. Op deze manier geef je jezelf een beetje bloot (je stelt je kwetsbaar op) en je legt uit dat je met deze grenzen de borderliner niet afwijst. Tegelijkertijd is het duidelijk voor de borderliner dat zij niet de reden zijn dat je grenzen invoert, maar dat het jullie manier van communiceren is.
De grenzen gelden voor jullie allebei:
Als je nieuwe grenzen invoert, maar je zelf moeite hebt met deze grenzen, dan kun je niet verwachten van je partner dat diegene zich hier wel aan kan houden. Daarom is het belangrijk om de grenzen als volgt te stellen: Vanaf nu af aan, wanneer we een discussie hebben zullen we niet gaan schelden of dreigen, omdat dit niet bijdraagt aan de discussie. Wanneer iemand gaat schelden of dreigen, dan stoppen we met discussiëren of ruziën. We kunnen dan weer verder gaan zodra we allebei gekalmeerd zijn. Als één van ons vervolgens doorgaat met dreigen en schelden, dan mag de ander weglopen van de discussie. Het is belangrijk dat je alleen grenzen stelt die jezelf kunt na leven.
(Advertentie. Scroll naar beneden voor meer informatie.)
Voeg daad bij woord:
Als je geen daad bij woord voegt, dan stellen je grenzen niets voor en zullen ze niet gerespecteerd worden. Het negatieve gedrag zal door blijven gaan. Daarom is het belangrijk om consequenties aan de nieuwe grenzen te koppelen die je ook daadwerkelijk kunt uitvoeren. Wees je ervan bewust dat deze consequenties een laatste redmiddel zijn. Iemand met BPS zal je grenzen een paar keer overschrijden (al dan niet bewust) en het kan dan lastig zijn om strikt te zijn, omdat het toch om een geliefde gaat. Maar door toch te volharden zal je merken dat het jullie relatie zal verbeteren.
Een voorbeeld van een consequentie kan zijn: “Als één van ons doorgaat met het stellen van ultimatums of doorgaat met schelden en dreigen, dan kan de ander een time-out instellen van een week waarin er geen contact is”. In dit voorbeeld kun je zien dat bepaald gedrag wel een tijdje door moet gaan voordat de consequentie doorgevoerd wordt. Je kunt hier zelf natuurlijk een limiet aan stellen.
Tolereer misbruik niet:
Misbruik: fysiek, emotioneel, verbaal en non-verbaal is ongezond binnen iedere relatie en het zal daarom ook niet getolereerd moeten worden. Het feit dat een iemand een persoonlijkheidsstoornis heeft is geen reden om misbruik toe te staan. Jouw eigen veiligheid is belangrijker dan iemands misbruikende gedrag. Als de ander hier niet mee kan stoppen, dan is het verstandig om te overwegen de vriendschap/relatie te beëindigen.
Leven met een borderliner houdt in dat je je grenzen moet aangeven en je deze grenzen streng moet bewaken. Door vol te blijven houden zul je zien dat het leven met een borderliner een stuk gemakkelijker zal worden.
Leven met een borderliner- communicatie verbeteren.
Communicatie is belangrijk in iedere relatie. Communicatie met iemand met borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS) is zelf het allerbelangrijkste ingrediënt voor een succesvolle relatie. Mensen met BPS hebben moeite met het lezen van non-verbale communicatie en hebben moeite met het reguleren van hun emoties. Dit houdt in dat je erg duidelijk moet zijn over je intenties, gedachten en emoties, en dat je zo min mogelijk moet overlaten aan hun vrije interpretatie van gebeurtenissen. Hieronder staan een aantal tips die je communicatie met een borderliner zullen verbeteren. Voor meer algemene communicatie tips, ga naar: effectief communiceren.
Richt je op emoties, niet op woorden:
in tegenstelling tot bij normale relaties, betekent dat je bij het communiceren met een borderliner meer op de emoties moet letten dan op de woorden. Wanneer een borderliner erg emotioneel is, dan kunnen ze dingen zeggen die irrelevant zijn of zelfs pijn doen. (Het is voor iedereen lastig om verstandige dingen te zeggen als je emotioneel bent). Daarom kan het erg verwarrend zijn om naar hun verhaal te luisteren. In sommige gevallen kan het je zelfs overstuur maken en dat kan weer zorgen voor een woordenwisseling of ruzie. En dat is, natuurlijk, hetgeen je wilt vermijden. Daarom raad ik aan om je te richten op hun emoties en de borderliner probeert te kalmeren. Op het moment dat je doorkrijgt dat jouw strategie niet werk, is het wellicht beter om de situatie te verlaten totdat jullie beiden weer rustig zijn. Vergeet dit niet mede te delen aan je partner.
Probeer kalm te blijven:
Jouw partner heeft iemand nodig die kalm blijft, zelfs als zijzelf erg emotioneel en onredelijk zijn. Door kalm te blijven vergroot je de kans dat iemand met BPS ook kalmeert. Natuurlijk is dit gemakkelijker gezegd dan gedaan. Mocht je merken aan jezelf dat je overstuur of boos wordt, dan is het beter om weg te gaan uit de situatie en weer verder te gaan als jullie allebei tot rust gekomen zijn. Zorg ervoor dat jouw partner weer dat je weg gaat als je overstuur of boos bent.
Luister actief en wees empathisch:
Een borderliner heeft vaak het gevoel dat niemand naar ze luistert. Dit kan erg frustrerend voor hun zijn. Daarom is het belangrijk om naar ze te luisteren en ze het gevoel te geven dat je ook echt naar ze luistert. Dat betekent: onderbreek ze niet (tenzij ze gaan schelden en dreigen), richt je aandacht op hen (niet op de telefoon, computer of televisie), weerhoudt je van kritiek en verwijten, en probeer het gesprek op een kalme manier in een goede richting te sturen. Op deze manier is het waarschijnlijker dat ze emotioneler zullen worden.
Gebruik afleiding als een strategie:
Het is lastig voor mensen om rationeel te denken als ze erg emotioneel zijn. Op het moment dat mensen kalmeren, kunnen ze helderder denken. Daarom is het belangrijk om mensen af te leiden als ze erg emotioneel zijn. Dit kun je doen door andere onderwerpen op te brengen of door iets te gaan doen met diegene. Vraag jouw partner naar dingen die zij leuk vinden om te doen en die een rustgevende werking hebben. Een paar voorbeelden: gaan wandelen, naar muziek luisteren, huishoudelijke taken doen, tekenen/schilderen, koken/bakken of met je huisdier spelen.
Richt je op de goede dingen in de relatie:
De relatie is veel meer dan de psychische stoornis van jouw partner. Sterker nog, borderline persoonlijkheidsstoornis is slecht een klein onderdeel van jullie relatie. Jullie hebben waarschijnlijk veel gemeenschappelijke interesses waarover je kunt praten. Praat over jullie aankomende vakantie, bijvoorbeeld. Dit kan je ook als een strategie gebruiken om na een ruzie het contact weer te herstellen. Hierdoor zal jouw partner waarschijnlijk alweer een stuk rustiger worden.
(Advertentie. Scroll naar beneden voor meer informatie.)
Leven met een borderliner houdt in dat je je bewust moet zijn van de manier waarop jullie communiceren, de manier waarop je je partner kunt kalmeren en dat je je moet richten op de positieve aspecten van de relatie. Het vereist constante inspanning die zich uiteindelijk zal terugbetalen. Geduld en volharding zijn erg belangrijke ingrediënten voor een succesvolle relatie met een borderliner.
Leven met een borderliner – zie de dingen in perspectief.
Leven met een borderliner kan niet vergeleken worden met leven met iemand zonder psychische stoornis. Zoals eerder al vermeld in de pagina’s op deze website over borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS), zijn borderliners erg bang voor (mogelijke) verlating/afwijzing en hebben ze moeite met het reguleren van hun emoties. Daarom raad ik aan om deze relatie in het juiste perspectief te plaatsen. Kun je van iemand met BPS hetzelfde verwachten als van iemand zonder BPS? Is het realistisch om van een borderliner te verwachten dat hij/zij jouw intenties en gedrag even goed kan inschatten/begrijpen als een ander zonder persoonlijkheidsstoornis? Dit zijn slechts een paar vragen die de relatie in perspectief kunnen plaatsen. Hier zijn een paar dingen waar je eveneens bij stil moet staan:
Het geven van je mening:
Je mening geven over een geladen onderwerp kan uiteindelijk tegen je gebruikt worden. Denk bij geladen onderwerpen aan uiterlijk, politiek, vaardigheden die iemand wel of niet heeft, ruzie hebben met iemand, enzovoorts. Voorbeeld: jouw partner met BPS heeft ruzie met iemand en vraagt om jouw mening hierover. Als je het oneens bent met je partner, dan kan jouw partner dit zien als een afwijzing. Dit kan weer voor onzekerheid zorgen en leiden tot ruzie. Als je het eens bent met je partner, dan kan jouw partner je bij de ruzie betrekken en dat kan weer erg gênant zijn.
Een betere strategie is om neutraal te blijven en om alternatieve verklaringen aan te dragen en om aandacht te besteden aan de manier waarop de gevoelens en emoties het gedrag van de borderliner beïnvloeden. Op deze manier zal de borderliner zich niet afgewezen voelen. Tegelijkertijd krijgt jouw partner dan dus ook meer inzicht in de manier waarop zijn/haar gevoelens en emoties haar beoordelingsvermogen beïnvloeden.
Aannames en duidelijkheid:
Mensen met BPS hebben moeite met non-verbaal gedrag, en misschien nog wel belangrijker, ze gaan dingen zelf invullen bij gebrek aan informatie. Leven met een borderliner houdt in dat je erg duidelijk bent als het aankomt op communicatie. Ga er niet vanuit dat een borderliner jouw lichaamstaal goed kan lezen, ga er niet vanuit dat een borderliner normaal reageer als je drie uur te laat bent (zonder hem/haar hiervan op de hoogte te brengen) enzovoorts. Wees daarentegen erg duidelijk over je gedachten, gevoelens en emoties wanneer jullie communiceren met elkaar. Breng je partner op de hoogte van eventuele wijzigingen in jouw schema. Wat betreft ruzies: laat je partner weten wat voor invloed zijn/har acties op je hebben; leg uit waarom je de situatie wilt/gaat verlaten als het escaleert. Een ander belangrijk punt om in je achterhoofd te houden: ga er niet vanuit dat ‘de ruzie wel overwaait’. Voor jou kan dit het geval zijn, maar voor iemand met BPS levert een niet bijgelegde ruzie alleen maar meer vragen, onzekerheden, gevoelens en emoties op die kunnen leiden tot verkeerde aannames.
Zorg goed voor jezelf:
Een relatie met iemand die borderline persoonlijkheidsstoornis heeft kan erg vermoeiend en uitputten zijn en je soms zelfs het gevoel geven dat het weinig bevredigend is. Daarom is het erg belangrijk om een normaal leven naast je relatie te hebben. Het is, bijvoorbeeld, niet egoïstisch om af te spreken met je vrienden (zonder je partner). Sterker nog, het zal je een beter gevoel geven over jezelf en zorgt voor hernieuwde energie. Vergeet daarnaast ook niet om gezond te blijven eten en om op je dag-en-nachtritme te letten. Zeker wanneer er sprake is van turbulente relaties is het erg gemakkelijk om gezond eten en je dag-en-nachtritme te verwaarlozen. Helaas zorgen ongezond eten en te weinig of teveel slaap ervoor dat je je slechter over jezelf gaat voelen.
Leven met een borderliner is anders dan leven met andere mensen. Deze relaties vragen om meer aandacht en inzet dan de gemiddelde relatie. Daar staat tegenover dat een relatie met een borderliner erg leuk en bevredigend kan zijn als je de hierboven genoemde stappen toepast. Mocht je hierover nog vragen hebben, neem dan contact met ons op.