Wat is burn-out?

Burn-out vragenlijst. burn-out feiten.

Waar burn-out vroeger een fenomeen was dat alleen voor kwam bij stressvolle beroepen in de gezondheidszorg, is burn-out vandaag de dag een veel voorkomende aandoening die voor komt bij veel verschillende beroepen, zoals leerkrachten, managers, bankiers en zzp’ers [1],[8],[23],[26]. Ondanks het feit dat burn-out tegenwoordig veel voorkomt is het lastig om betrouwbare burn-out feiten te vinden. Deze pagina bespreekt burn-out feiten afkomstig uit de wetenschappelijke literatuur. Zo wordt aandacht besteed aan de drie burn-out subschalen, oorzaken en risicofactoren die bijdragen aan de ontwikkeling van burn-out en andere noemenswaardige burn-out feiten.

Om de lezer op de hoogte te houden van de meest recente burn-out feiten wordt deze pagina geregeld bijgewerkt. De laatste update: juli 2018.
 


 

Ga naar:


 

Bij Barends Psychology Practice wordt behandeling voor burn-out aangeboden. Meld je hier aan om een eerste, gratis, sessie in te plannen. (Afhankelijk van jouw zorgpolis kan het zijn dat behandeling (deels) vergoed wordt).

 
 

Burn-out feiten – algemeen

  • In Finland heeft 2,4% van de mensen ernstige burn-out en 25,2% gematigde burn-out [7].
  • Mannen en vrouwen ontwikkelen even vaak burn-out in Finland [7]. Dit feit wordt ondersteund door andere onderzoeken waar ook geen sekseverschillen gevonden werden bij burn-out [3].
  • Er zijn drie burn-out subschalen: emotionele uitputting, depersonalisatie en professionele bekwaamheid [22]. Hiermee wordt de suggestie gewekt dat niet iedereen met burn-out baat heeft bij dezelfde behandeling.
  • Mensen met algemene burn-out of degenen die hoog scoren op de subschaal emotionele uitputting hebben de sterkste en stabiele negatieve associaties met cortisol (ook wel stresshormoon genoemd) in de middag, avond en 30 minuten na het wakker worden [17]. Teveel cortisol kan zorgen voor hevige stemmingswisselingen; te weinig cortisol kan leiden tot vermoeidheid.
  • Tussen de 30 en 40% van de werknemers in de gezondheidszorg overwegen hun baan op te zeggen vanwege burn-out klachten [3],[6].

 
 

Burn-out feiten – risicofactoren en oorzaken

  • 80% van de mensen met burn-out geeft aan dat burn-out mede veroorzaakt wordt door werkgerelateerde problemen; 39% geeft aan dat werkgerelateerde problemen de enige reden voor burn-out zijn [8],[10].
  • Lange werkdagen, weinig controle over het werk, extreme werkdruk (en als gevolg hiervan te weinig tijd met familie), politiek op de werkvloer, baanonzekerheid, te lage beloning, maar ook perfectionisme, idealisme en een groot verantwoordelijkheidsgevoel kan leiden tot burn-out [19],[22],[23].
  • Mensen die één of meerdere traumatische ervaringen hebben meegemaakt lopen meer risico om een burn-out te krijgen. Hoe meer ingrijpende gebeurtenissen iemand ervaart, hoe groter de kans op het ontwikkelen van een burn-out. Andere risicofactoren zijn serieuze familieproblemen, ziekte en scheiding [15].
  • Factoren op het werk, zoals hoge werkdruk en conflicten met collega’s zorgen ook voor een verhoogde kans op het ontwikkelen van burn-out [1],[3].
  • In Finland hebben mensen met een hevige burn-out een grotere kans op het ontwikkelen van een depressieve stoornis. 50% van degene met een hevige burn-out hadden een depressie, vergeleken met slechts 7,3% van de mensen zonder burn-out [7]. De mensen die momenteel een depressieve stoornis hebben, hebben vaker een hevige burn-out dan de mensen die in het verleden een depressieve stoornis hadden [7].
  • Genetische factoren spelen ook een rol bij burn-out klachten; tussen de 30 en 33% van de burn-out symptomen kan verklaard worden door genetische factoren [12],[13]. 67% van de burn-out symptomen kan worden verklaard aan de hand van omgevingsfactoren [12]. Van de subschaal emotionele uitputting kan 13% van de symptomen worden verklaard door genetische factoren bij vrouwen en 30% bij mannen [28][29]. Deze bevindingen komen overeen met andere onderzoeken over de impact van omgevings- en genetische invloeden op de ontwikkeling van burn-out.

 
(Advertentie. Voor meer burn-out feiten, lees verder.)


 

Burn-out feiten – symptomen

  • De meest voorkomende burn-out symtpomen zijn chronische vermoeidheid, emotionele uitputting, rugpijn, hoofdpijn, slaapproblemen, maag-darmproblemen, concentratieproblemen, moeite met het nemen van beslissingen, prikkelbaarheid, seksuele problemen, verminderde eetlust, kortademigheid en sociale isolatie [23],[24],[25].
  • Mensen met burn-out maken beduidend meer cognitieve fouten in het dagelijks leven dan mensen zonder burn-out. Ook hebben mensen met burn-out meer moeite met hun remmingen en presteren ze slechter op aandachtstaakjes [18].
  • Mensen met burn-out behalen een beduidend lagere score op alle subschalen van levenskwaliteit vragenlijsten die over gezondheid gaan, vergeleken met mensen met een voltijds baan [10].

 
 

Burn-out feiten – beroepen

  • Tussen de 26 en 46,5% van de intensivisten en basisartsen geeft aan last te hebben van hevige burn-out [1],[2],[3].
  • Een grootschalige review van de burn-out literatuur van de afgelopen 25 jaar laat zien dan sekse bij verpleegsters bij de eerste hulp geen voorspellende waarde had als het gaat om burn-out [3]. Bij intensivisten, daarentegen, hadden vrouwen 60% meer kans op het ontwikkelen van burn-out dan mannen [1].
  • Jongere, ongetrouwde en/of kinderloze eerste hulp verpleegsters hebben meer kans op het ontwikkelen van burn-out dan eerste hulp verpleegsters die ouder of getrouwd zijn of kinderen hebben [1],[3].
  • Vrouwelijke leerkrachten hebben meer kans op een hogere score te behalen op de subschalen emotionele uitputting en verminderde persoonlijke bekwaamheid, terwijl mannelijke leerkrachten een grotere kans hebben om hoger te scoren op de subschaal depersonalisatie [8]. Deze burn-out feiten komen overeen met de bevindingen onder gezondheidszorg personeel.
  • In Pakistan is er een tendens waarneembaar van hevige burn-out onder bankmedewerkers [23]. Lange werkdagen, onvoldoende tijd met familie, te weinig salaris, werkgerelateerde zorgen en negatieve gevoelens over werk dragen bij aan de ervaren stress bij bankmedewerkers.
  • ZZP’ers in Canada en Pakistan zijn vaker burn-out en scoren hoger op de subschalen emotionele uitputting en verminderde professionele bekwaamheid dan mensen die voor een organisatie of bedrijf werken [26].
  • De helft van de artsen in Oostenrijk heeft last van burn-out klachten. Jongere artsen hebben vaker last van depressie- en burn-out klachten dan oudere artsen [27]. Deze burn-out feiten komen overeen met die van eerste hulp verpleegsters.
  • Artsen met hevige burn-out voldoen vaker aan de criteria voor depressieve stoornis (87,5%) dan omgekeerd (26,2%) [27].
  • In China geven artsen die meer dan 60 uur per week werken en last hebben van hevige burn-out aan vaker medische fouten te maken. 39,6%, 50,0%, en 59,5% van de artsen in de primaire, secundaire of tertiaire ziekenhuizen in China rapporteerde medische fouten te hebben gemaakt in het afgelopen jaar [30]. Om te begrijpen wat de verschillen in ziekenhuizen inhouden, klik hier.

 
 

Burn-out feiten – copingvaardigheden

  • Actieve probleemoplossende coping is geassocieerd met minder emotionele uitputting en depersonalisatie, en met meer professionele bekwaamheid [4],[5],[16]. Passieve, vermijdende en emotionele coping strategieen, daarentegen, blijken ineffectief als het gaat om omgaan met stress [4],[5],[16].
  • Het gemak waarmee iemand in een flow kan raken is ook van invloed op het verminderen van emotionele problemen op het werk. Hoe gemakkelijker het is voor iemand op in een flow te geraken, hoe minder emotionele problemen iemand ervaart [13]. Echter is meer onderzoek nodig om dit te kunnen bevestigen. Met flow wordt hier de subjectieve staat bedoelt die gekenmerkt is door een ‘intense en gefocuste concentratie op hetgeen iemand doet op dat moment, het samengaan van actie en bewustzijn, een verminderd reflectief zelfbewustzijn, een gevoel dat iemand de controle heeft over de eigen handelingen, een verstoring van de tijdelijke ervaring en de handeling op dat moment als intrinsiek belonend ervaren’ [14].
  • Veel werkondersteuning en een eerlijke werkomgeving zorgen ook voor minder emotionele uitputting [19].
  • Voor werkende moeders zijn werk-naar-familie conflicten sterk gerelateerd aan burn-out, terwijl werk-naar-familie verrijking geassocieerd is met verminderde kans op burn-out [11]. Deze burn-out feiten suggereren dat sociale steunnetwerken kunnen dienen als buffer voor degene die in een ongezonde werkomgeving werken.

 
(Advertentie. Voor meer informatie, lees verder.)


 

Burn-out feiten – behandeling

  • Cognitieve gedragstherapie (CBT) is effectief bij het reduceren van burn-out (64,64%) [21] en/of emotionele uitputting, een burn-out schaal [20]. Mindfulness is ook effectief bij de reductie van burn-out klachten (eveneens 64,64%) [21].
  • Stress management en muziektherapie zijn niet beter dan CGT als behandeling voor burn-out [20].
  • Spa behandeling is effectief bij het verminderen van burn-out klachten bij mensen met hevige of matige burn-out tot drie maanden na de behandeling [9], hoewel meer onderzoek nodig is om deze bevindingen te kunnen bevestigen.
  • Meer dan de helft (55%) van de mensen die met ziekteverlof is vanwege burn-out gebruikt medicatie zoals anidepressiva en slaapmedicatie [10].

 
 
Ga naar:


 
 

Burn-out feiten – Literatuur

  • [1] Embriaco, N., Azoulay, E., Barrau, K., Kentish, N., Pochard, F., Loundou, A., & Papazian, L. (2007). High level of burnout in intensivists: prevalence and associated factors. American journal of respiratory and critical care medicine, 175, 686-692.
  • [2] Willcock, S., Daly, M., Tennant, C., & Allard, B. (2004). Burnout and psychiatric morbidity in new medical graduates.
  • [3] Adriaenssens, J., De Gucht, V., & Maes, S. (2015). Determinants and prevalence of burnout in emergency nurses: A systematic review of 25 years of research. International journal of nursing studies, 52, 649-661.
  • [4] Shirey, M., 2006. Stress and coping in nurse managers: two decades of research. Nurs. Econ. 24, 193–203.
  • [5] Shimizutani, M., Odagiri, Y., Ohya, Y., Shimomitsu, T., Kristensen, T., Maruta, T., et al., 2008. Relationship of nurse burnout with personality characteristics and coping behaviors. Ind. Health 46, 326–335.
  • [6] Grunfeld, E., Whelan, T. J., Zitzelsberger, L., Willan, A. R., Montesanto, B., & Evans, W. K. (2000). Cancer care workers in Ontario: prevalence of burnout, job stress and job satisfaction. Canadian Medical Association Journal, 163, 166-169.
  • [7] Ahola, K., Honkonen, T., Isometsä, E., Kalimo, R., Nykyri, E., Aromaa, A., & Lönnqvist, J. (2005). The relationship between job-related burnout and depressive disorders—results from the Finnish Health 2000 Study. Journal of affective disorders, 88, 55-62.
  • [8] Vercambre, M. N., Brosselin, P., Gilbert, F., Nerrière, E., & Kovess-Masféty, V. (2009). Individual and contextual covariates of burnout: a cross-sectional nationwide study of French teachers. BMC Public Health, 9, 333.
  • [9] Blasche, G., Leibetseder, V., & Marktl, W. (2010). Association of spa therapy with improvement of psychological symptoms of occupational burnout: a pilot study. Complementary Medicine Research, 17, 132-136.
  • [10] Grensman, A., Acharya, B. D., Wändell, P., Nilsson, G., & Werner, S. (2016). Health-related quality of life in patients with Burnout on sick leave: descriptive and comparative results from a clinical study. International archives of occupational and environmental health, 89, 319-329.
  • [11] Robinson, L. D., Magee, C., & Caputi, P. (2016). Burnout and the work-family interface: A two-wave study of sole and partnered working mothers. Career Development International, 21, 31-44.
  • [12] Blom, V., Bergström, G., Hallsten, L., Bodin, L., & Svedberg, P. (2012). Genetic susceptibility to burnout in a Swedish twin cohort. European journal of epidemiology, 27, 225-231.
  • [13] Mosing, M. A., Butkovic, A., & Ullen, F. (2018). Can flow experiences be protective of work-related depressive symptoms and burnout? A genetically informative approach. Journal of affective disorders, 226, 6-11.
  • [14] Nakamura, J., Csikszentmihalyi, M., 2002. The concept of flow. In: Snyder, C.R., Lopez,
    S.J. (Eds.), Handbook of Positive Psychology. Oxford Univ Press, Oxford, pp. 89–105.
  • [15] Mather, L., Blom, V., & Svedberg, P. (2014). Stressful and traumatic life events are associated with burnout—A cross-sectional twin study. International journal of behavioral medicine, 21, 899-907.
  •  (Advertentie. Voor meer informatie, lees verder.)


     

  • [16] Shin, H., Park, Y. M., Ying, J. Y., Kim, B., Noh, H., & Lee, S. M. (2014). Relationships between coping strategies and burnout symptoms: A meta-analytic approach. Professional Psychology: Research and Practice, 45, 44.
  • [17] Marchand, A., Juster, R. P., Durand, P., & Lupien, S. J. (2014). Burnout symptom sub-types and cortisol profiles: What’s burning most?. Psychoneuroendocrinology, 40, 27-36.
  • [18] Linden, D. V. D., Keijsers, G. P., Eling, P., & Schaijk, R. V. (2005). Work stress and attentional difficulties: An initial study on burnout and cognitive failures. Work & Stress, 19, 23-36.
  • [19] Aronsson, G., Theorell, T., Grape, T., Hammarström, A., Hogstedt, C., Marteinsdottir, I., … & Hall, C. (2017). A systematic review including meta-analysis of work environment and burnout symptoms. BMC public health, 17(1), 264.
  • [20] Korczak, D., Wastian, M., & Schneider, M. (2012). Therapy of the burnout syndrome. GMS health technology assessment, 8.
  • [21] Jaworska-Burzyńska, L., Kanaffa-Kilijańska, U., Przysiężna, E., & Szczepańska-Gieracha, J. (2016). The role of therapy in reducing the risk of job burnout–a systematic review of literature. Archives of Psychiatry and Psychotherapy, 4, 43-52.
  • [22] INTeReSTS, D. O. (2015). Burnout in physicians. JR Coll Physicians Edinb, 45, 104-7.
  • [23] Khattak, J. K., Khan, M. A., Haq, A. U., Arif, M., & Minhas, A. A. (2011). Occupational stress and burnout in Pakistans banking sector. African Journal of Business Management, 5, 810-817.
  • [24] Leiter, M. P. (2005). Perception of risk: An organizational model of occupational risk, burnout, and physical symptoms. Anxiety, Stress & Coping, 18, 131-144.
  • [25] Schaufeli, W. B., & Maslach, C. (2017). Historical and conceptual development of burnout. In Professional burnout (pp. 1-16). Routledge.
  • [26] Jamal, M. (2007). Burnout and self‐employment: a cross‐cultural empirical study. Stress and Health: Journal of the International Society for the Investigation of Stress, 23, 249-256.
  • [27] Wurm, W., Vogel, K., Holl, A., Ebner, C., Bayer, D., Mörkl, S., … & Hofmann, P. (2016). Depression-burnout overlap in physicians. PloS one, 11.
  • [28] Middeldorp, C. M., Stubbe, J. H., Cath, D. C., & Boomsma, D. I. (2005). Familial clustering in burnout: a twin-family study. Psychological medicine, 35, 113-120.
  • [29] Middeldorp, C. M., Cath, D. C., & Boomsma, D. I. (2006). A twin-family study of the association between employment, burnout and anxious depression. Journal of Affective Disorders, 90, 163-169.
  • [30] Wen, J., Cheng, Y., Hu, X., Yuan, P., Hao, T., & Shi, Y. (2016). Workload, burnout, and medical mistakes among physicians in China: A cross-sectional study. Bioscience trends, 10, 27-33.