Wat is acute stressstoornis?

Acute stressstoornis feiten

Acute stressstoornis (ASS), ook bekend als “shock,” is een psychische aandoening die zich minimaal drie dagen na het ervaren van een traumatische gebeurtenis voordoet (zoals verkeersongelukken, aanvallen, oorlog, seksueel geweld of natuurrampen). Meestal verdwijnt de aandoening binnen een maand na het traumatische voorval, maar als de symptomen aanhouden, kan dit zich ontwikkelen tot een posttraumatische stressstoornis (PTSS). Ongeveer één op de vijf volwassenen ontwikkelt een acute stressstoornis na een traumatische gebeurtenis [1], en tussen de 8% en 24% van de kinderen en adolescenten ervaart ASS na een verkeersongeluk [2],[3]. Vrouwen hebben een grotere kans om ASS te ontwikkelen dan mannen: 23% versus 8% [4].

Ondanks het feit dat deze psychische aandoening meestal binnen een maand weer over gaat, is een ASS diagnose toch belangrijk, omdat

(1) mensen met ASS aanzienlijke stress ervaren door de symptomen
(2) 57% van de mannen en 92% van de vrouwen met ASS uiteindelijk PTSS ontwikkelt [4], en
(3) omdat er effectieve strategieën beschikbaar zijn om de impact van ASS te verminderen bij degenen die ermee te maken hebben.

Het begrijpen van acute stressstoornis helpt ook familieleden en vrienden om betere steun te bieden aan iemand die met ASS worstelt. Personen met ASS kunnen symptomen ervaren zoals concentratieproblemen, prikkelbaarheid, moeite om bepaalde aspecten van de traumatische gebeurtenis te herinneren en stemmingswisselingen. Bovendien wordt ASS geassocieerd met fysieke gezondheidsproblemen, met name chronische pijn [8].

Door te leren wat het betekent om ASS te hebben, kunnen familieleden en vrienden betekenisvolle steun bieden. Een sterk ondersteunend netwerk en familiecohesie blijken psychische stress te verminderen en de symptomen van ASS te verlichten [5],[6].

Als je graag hulp wilt van een therapeut voor deze problemen, kun je hier een gratis en vrijblijvende consultatie bij ons boeken.

Ga naar:

Bij Barends Psychology Practice wordt acute stressstoornis behandeld. Meld je hier aan voor jouw eerste, gratis, sessie.

Acute stressstoornis – symptomen en risicofactoren

Acute stressstoornis feiten

Niet alleen mensen die direct een traumatische gebeurtenis meemaken, ontwikkelen ASS; het getuige zijn van een traumatische gebeurtenis of het vernemen dat dit een goede vriend of familielid is overkomen, kan ook leiden tot de ontwikkeling van ASS. Daarnaast kan herhaalde blootstelling aan de gevolgen van traumatische gebeurtenissen (bijvoorbeeld bij rampenwerkers) ASS veroorzaken [7].

Sommige individuen hebben een hoger risico om ASS te ontwikkelen:

Vrouwen hebben een grotere kans om ASS te ontwikkelen.
Mensen die meer chaotisch over de traumatische gebeurtenis praten.
Personen die na de traumatische gebeurtenis meer negatieve overtuigingen over zichzelf hebben.
Professionals die in beroepen werken met frequente blootstelling aan traumatische gebeurtenissen, zoals rampenwerkers, politieagenten en brandweerlieden.
Jongere en ongehuwde personen.
Voor meer informatie over risicofactoren, bezoek: interessante ASS feiten.

Symptomen van acute stressstoornis

Acute stressstoornis symptomen

Mensen met acute stressstoornis kunnen symptomen ervaren die in vijf categorieën vallen:

Herbeleving: Terugkerende verontrustende dromen of herinneringen aan de traumatische gebeurtenis, flashbacks en langdurige psychologische stress.
Negatieve stemming: Het onvermogen om positieve emoties te ervaren: emoties en gevoelens als blijdschap, opwinding en gevoelens van liefde.
Dissociatie: Moeite met het herinneren van details van de traumatische gebeurtenis, of het gevoel alsof de tijd vertraagt.
Vermijding: Het vermijden van herinneringen aan of prikkels die doen denken aan de traumatische gebeurtenis.
Hyperreactiviteit: Verhoogde prikkelbaarheid, slaapproblemen en concentratieproblemen.

Voor de officiële diagnostische ASS criteria, klik hier.

Acute stressstoornis op het werk

Acute stressstoornis (ASS) is in verband gebracht met aanzienlijke negatieve gevolgen voor werkprestaties, verhoogde burn-out en verhoogde angstniveaus onder professionals. Zo bleek uit een onderzoek onder leraren in het basis- en voortgezet onderwijs tijdens de COVID-19-pandemie dat hogere niveaus van ASS correleerden met verhoogde burn-out op het werk, met name bij mannelijke leraren [8]. Evenzo vertoonden zorgprofessionals die werden blootgesteld aan acute stressoren op de werkplek, zoals die tijdens pandemieën, verhoogde percentages ASS, wat leidde tot verminderde werkprestaties en een grotere vatbaarheid voor burn-out en angststoornissen [9].

Deze bevindingen benadrukken de cruciale noodzaak van effectieve interventies voor stressmanagement om de negatieve effecten van ASS op de mentale gezondheid en werkprestaties van werknemers te verzachten.

Literatuur

[1] Holeva, V., Tarrier, N., & Wells, A. (2001). Prevalence and predictors of acute stress disorder and PTSD following road traffic accidents: Thought control strategies and social support. Behavior Therapy, 32, 65-83.
[2] Meiser-Stedman, R., Yule, W., Smith, P., Glucksman, E., & Dalgleish, T. (2005). Acute stress disorder and posttraumatic stress disorder in children and adolescents involved in assaults or motor vehicle accidents. American Journal of Psychiatry, 162, 1381-1383.
[3] Forbes, D., Creamer, M., Phelps, A., Bryant, R., McFarlane, A., Devilly, G. J., … & Newton, S. (2007). Australian guidelines for the treatment of adults with acute stress disorder and post-traumatic stress disorder. Australian & New Zealand Journal of Psychiatry, 41, 637-648.
[4] Bryant, R. A., & Harvey, A. G. (2003). Gender differences in the relationship between acute stress disorder and posttraumatic stress disorder following motor vehicle accidents. Australian & New Zealand Journal of Psychiatry, 37, 226-229.
[5] Holeva, V., Tarrier, N., & Wells, A. (2001). Prevalence and predictors of acute stress disorder and PTSD following road traffic accidents: Thought control strategies and social support. Behavior Therapy, 32, 65-83.
[6] Shaw, R. J., Deblois, T., Ikuta, L., Ginzburg, K., Fleisher, B., & Koopman, C. (2006). Acute stress disorder among parents of infants in the neonatal intensive care nursery. Psychosomatics, 47, 206-212.
[7] Fullerton, C. S., Ursano, R. J., & Wang, L. (2004). Acute stress disorder, posttraumatic stress disorder, and depression in disaster or rescue workers. American Journal of Psychiatry, 161, 1370-1376.
[8] Li, Q., Miao, Y., Zeng, X., Tarimo, C. S., Wu, C., & Wu, J. (2022). Acute stress disorder and job burnout in primary and secondary school teachers during the COVID-19 pandemic: The moderating effect of sense of control. Frontiers in Psychology, 13, 904588.
[9] Kara, S., & Çalışkan, B. (2023). Editorial: Anxiety, burnout, and stress among healthcare professionals. Frontiers in Public Health, 11, 10808712.