Waardoor kun je depressief raken?

Oorzaken depressie. Infographic over depressie.

Wat is een depressie


Het is voor wetenschappers nog niet helemaal duidelijk waardoor depressie precies wordt veroorzaakt. Wel hebben ze een aantal risicofactoren gevonden die bijdragen aan de ontwikkeling van depressie. Bij oorzaken depressie denkt men vaak aan chemische stoffen in de hersenen, ingrijpende gebeurtenissen in iemands leven of aan een erfelijke factor. Maar bij oorzaken depressie kan ook gedacht worden aan
stress, alcohol of drugsmisbruik of een bijwerking van medicatie. Op deze pagina staan veel oorzaken depressie beschreven.
 

 
Ga voor meer informatie naar:

 
 

Bij Barends Psychology Practice wordt depressie behandeld. Meld je hier aan om een eerste, gratis, afspraak te maken. (Afhankelijk van jouw zorgverzekering wordt behandeling soms vergoed).

 
 

Oorzaken depressie – de invloed van hormonen

Veranderingen in de hormoonhuishouding (bijvoorbeeld oestrogeen) kunnen de ontwikkeling van een depressie beïnvloeden. Er kan sprake zijn van een hormonale disbalans, waardoor iemand last krijgt van depressieve symptomen, zoals somberheid, slaapproblemen en gevoelens van waardeloosheid. Een hormoon dat bij mensen met een depressie in overvloed wordt geproduceerd is het hormoon cortisol, ook wel het stresshormoon genoemd. Cortisol beïnvloedt symptomen die geassocieerd worden met depressie op een negatieve manier.
De hormoonhuishouding kan veranderen door schildklier problemen, (pre) menopauze problemen, premenstruele problemen en zwangerschap.
 
 

Oorzaken depressie – de hersenen.

Bij mensen die depressief zijn (geweest), zijn kleine verschillen in de hersenen gevonden. Zo is de hippocampus bij depressieve mensen kleiner (soms wel tot 20%)* dan bij mensen die geen depressie hebben (gehad). Hoe langer de depressie aanhoudt, hoe kleiner de hippocampus wordt. De hippocampus is erg belangrijk bij het opslaan van herinneringen (leren en herinneren dus). Als gevolg van een kleinere hippocampus zijn er ook minder serotonine receptoren, waardoor emoties minder goed verwerkt worden. Gelukkig zijn er studies die laten zien dat de hippocampus in grootte kan toenemen, zeker na effectieve behandeling tegen depressie.
 
(Advertentie. Scroll naar beneden voor meer informatie.)


 

Oorzaken depressie – de chemie van de hersenen.

Een verstoorde balans bij neurotransmitters (denk aan serotonine, noradrenaline en dopamine) draagt waarschijnlijk bij aan het triggeren van een depressie.

  • Een tekort aan serotonine in de hersenen kan een depressie veroorzaken, en kan iemand ook een suïcidaal gevoel geven. Serotonine reguleert fysiologische functies zoals slaap, seksueel gedrag, agressie, eetlust en gemoedstoestand.
  • Een tekort aan serotonine kan ook de balans bij andere neurotransmitters verstoren, hetgeen ook weer van invloed kan zijn op het wel of niet ontwikkelen van een depressie.
  • Mensen die gevoelig zijn voor depressie hebben mogelijk ook een noradrenaline systeem dat niet goed reageert op stressvolle situaties.
  • Depressieve mensen die minder plezier ervaren hebben waarschijnlijk een te laag dopamine niveau (dopamine wordt geassocieerd met het streven te zoeken naar beloningen en plezier).

Zoals bekend heeft depressie met stress te maken en komt uit de hierboven genoemde voorbeelden naar voren dat depressie symptomen en depressie als stoornis veroorzaakt kunnen worden door een verstoorde chemische balans in de hersenen.
 
 

Oorzaken depressie – genetische aanleg.

Bij oorzaken depressie denkt men vaak aan genetische aanleg. Mensen met depressieve familieleden hebben een grotere kans om zelf een depressieve stoornis te ontwikkelen (twee tot drie keer grotere kans).** Het missen of hebben van een bepaald gen is (tot zover bekend) niet de enige reden van het wel of niet ontwikkelen van een depressie. Het is vaak een combinatie van factoren zoals genetische aanleg in combinatie met ingrijpende levensgebeurtenissen.
 
(Advertentie. Scroll naar beneden voor meer informatie.)


 

Oorzaken depressie – stress.

Stressvolle gebeurtenissen spelen een belangrijke rol bij de ontwikkeling van depressie:

  • Het ervaren van acute stress (zoals het verlies van een geliefde, een overlijdensgeval, een auto-ongeluk, liefdesverdriet of financiële tegenslag) kan een depressie triggeren. Acute stress kan leiden tot verlies van eetlust, gevoelens van verdriet en somberheid en het onvermogen om plezier te hebben bij activiteiten die je voorheen leuk vond.
  • Ook chronische stress kan een depressie veroorzaken of triggeren. Iemand ervaart chronische stress als iemand onder erg veel stress staat voor een langere periode en daarbij last heeft van een (te) hoge bloeddruk en hartslag. Chronische stress wordt geassocieerd met moeheid en extreme vermoeidheid.
  • Stress veroorzaakt door emotionele verwaarlozing, fysiek en of seksueel misbruik in de jeugd kunnen de ontwikkeling van de hersenen permanent beïnvloeden, hetgeen kan resulteren in overgevoeligheid voor druk van buitenaf. Zelfs de kleinste hoeveelheid stress kan een uitbraak van stresshormonen veroorzaken, welke depressie symptomen weer beïnvloeden en zo een depressie kunnen veroorzaken.

 
 

Onderzoekers hebben ook andere factoren gevonden die de kans vergroten op een depressie:

  • Depressie in de jeugd of adolescentie.
  • Een chronische of serieuze ziekte, zoals diabetes, een hartconditie of kanker.
  • Alcohol en of drugsmisbruik.
  • Een geschiedenis van angststoornissen, persoonlijkheidsstoornissen of Post-traumatische stress stoornissen (PTSS).
  • Bepaalde persoonlijkheidstrekken kunnen depressie veroorzaken, zoals het hebben van weinig zelfvertrouwen, pessimistisch, zelf-kritisch of erg afhankelijk zijn.
  • Bepaalde medicatie, zoals bepaalde slaappillen en hoge bloeddruk pillen (stop nooit zonder overlegt met medicatiegebruik. Doe dit altijd in overleg met de huisarts of psychiater).

* R. M. Sapolsky., 2001. Depression, antidepressants, and the shrinking hippocampus. Proc Natl Acad Sci, 12320-12322.
**D. F. Levinson and W. E. Nichols.